Στην εποχή μας, μια εποχή μεταβολών, οι αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της οικογένειας αποτελούν πλέον ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Από την εκτεταμένη οικογένεια έχουμε περάσει στη μορφή της πυρηνικής, αλλά και της μονογονεϊκής οικογένειας.
Ορισμός της μονογονεϊκής οικογένειας
Κοινός παρονομαστής για τον ορισμό της Μονογονεϊκής οικογένειας είναι ο γονέας ανεξαρτήτως φύλου, που ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ΄ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα, εξασφαλίζει την μόνιμη διαμονή, την επιμέλεια, την φροντίδα, την ανατροφή, την επίβλεψη, την εκπροσώπηση, και την άσκηση όποιας δικαιοπραξίας , ενός ή περισσοτέρων ανήλικων & άγαμων τέκνων έως και την ενηλικίωσή τους 18 ετών, είτε έως την ηλικία των 24ετών εφόσον είναι σπουδαστές δημόσιας ή ιδιωτικής εκπαίδευσης, στις περιπτώσεις χηρείας, ελεύθερης συμβίωσης χωρίς σύμφωνο συμβίωσης, τέκνου γεννημένου εκτός γάμου, διαζευγμένου, ανάθεσης κατόπιν δικαστικής απόφασης ή διαμεσολάβησης, αποδεδειγμένης διάστασης και υιοθεσίας.
Ακόμη και σε περίπτωση συν επιμέλειας ως μονογονέας ορίζετε αυτός που εξασφαλίζει την μόνιμη διαμονή του/των τέκνων, και σε κάθε περίπτωση ο γονέας που δηλώνει το/τα τέκνα στην Φορολογική Δήλωση Εισοδήματός του, σε συνδυασμό με το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης (μερίδας). Ειδικότερα η Φορολογική Δήλωση Εισοδήματος του γονέα είναι το άμεσο αποδεικτικό στοιχείο που επιβεβαιώνει και πιστοποιεί την οικογενειακή κατάσταση, την σύνθεση του νοικοκυριού, το οποίο είναι απαιτητό δικαιολογητικό για την διενέργεια οποιασδήποτε νόμιμης πράξης για λογαριασμό του φορολογούμενου και του/των εξαρτώμενων τέκνων εντός Ελλάδας και εκτός Ελλάδας σε συνδυασμό με το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης (μερίδας).
Στην ουσία λοιπόν η μονογονεϊκή οικογενειακή κατάσταση παύει μόνο όταν ο γονέας που έχει την μέριμνα, την επιμέλεια, και την φιλοξενία του/των τέκνων, με την σύναψη νέου σύμφωνου συμβίωσης, είτε θρησκευτικού γάμου, μεταβάλει την οικογενειακή κατάσταση από μονογονεϊκή σε διγονεική οικογένεια. Παράλληλα και σε συνδυασμό το /τα τέκνα που παραμένουν κάτω από την ίδια στέγη παρόλο που κάνουν φορολογική δήλωση εισοδήματος και έχουν συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας τους, παραμένουν μονογονεϊκές οικογένειες και θεωρούνται ευάλωτη ομάδα, εφόσον είναι άνεργα, έως και την ηλικία των 27 ετών. Για τις οικογένειες που έχουν τέκνα ΑΜΕΑ, παραμένουν μονογονεϊκές οικογένειες δια βίου, εφόσον δεν αλλάξει η οικογενειακή κατάσταση, και ο γονέας μεριμνάει για το /τα τέκνα με ειδικές ανάγκες και είναι ανίκανα για εργασία
Ο Συχνότερος τύπος μονογονεϊκής οικογένειας στην Ελλάδα
Είναι η οικογένεια που αποτελείται από τη μητέρα και τα βιολογικά παιδιά της. Ο αριθμός των οικογενειών που αποτελούνται από τον πατέρα και τα παιδιά έχει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, παραμένει όμως σαφώς μικρότερος.
Σήμερα οι μονογονεϊκές οικογένειες αντιπροσωπεύουν το 28,46% των οικογενειών στην Ελλάδα, δηλαδή πάνω από 187.000 Μονογονεικές Οικογένειες. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ληξιαρχείων και δικαστηρίων καθώς και από σχετικές έρευνες από το 2013 έως και τον 1ο μήνα του 2020 προκύπτει ότι 1 στις 5 οικογένειες είναι μονογονεϊκή.